Zatwardzenia(zaparcia) należą do jednych z najczęstszych chorób układu trawiennego. Związane są one z zatrzymaniem lub utrudnionym pasażem jelitowym treści kałowych.
Częstość wypróżnień jest cechą bardzo zmienną i każdy człowiek ma swój własny rytm. Mówimy o zatwardzeniu jeśli częstość wypróżnień wynosi mniej niż 3 tygodniowo, a stolce są suche i twarde. Zaparcia są zazwyczaj problemem okresowym. Można je łatwo wyeliminować wprowadzając zmiany w diecie, pijąc większe ilości płynów oraz zwiększając aktywność fizyczną.
Przyczyny:
Zatwardzenie pojawiaja się najczęściej, kiedy stolec porusza się zbyt wolno przez układ trawienny przez co staje się suchy i twardy.
Resztki pokarmowe formujące stolec są poruszane w jelitach dzięki synchronicznym skurczom mięśni jelit, tzw. fali perystaltycznej. Ogólnie, możemy podzielić proces trawienia na dwa etapy zachodzące w jelitach: trawienie w jelicie cienkim oraz trawienie w jelicie grubym. W jelicie cienkim wchłaniane są przede wszystkim substancje odżywcze takie jak białka, węglowodany i tłuszcze. W jelicie grubym(okrężnicy) następuje formowanie stolca oraz wchłanianie wody i soli.
W przypadku niedostatecznej iości wody lub małej ilości włóknika skurcze mięśni okrężnicy są wolne. Powoduje to twardnienie stolca, jego wysychanie i zwolniony pasaż jelitowy. Jest to główna przyczyna powstawanie zatwardzeń.
Do przyczyn zatwardzeń zaliczamy:
U noworodków zaparcia mogą być związane z chorobą Hirschsprunga, przejawiającą się nieykształceniem komórek nerwowych w jelitach. Skutkiem jest niewytwarzanie fali perystaltycznej i zaleganie treści kałowych w jelitach. Często przyczyną u dzieci może być także strach przed korzystaniem z toalety.
Objawy: